Op zoek naar oude treinen in Nordrhein-Westfalen
Een groot gedeelte van Nederland grenst aan de Duitse deelstaat Nordrhein-Westfalen. De deelstaat is in oppervlakte iets kleiner dan Nederland, maar telt wel ongeveer één miljoen meer inwoners dan Nederland. Het gebied kent talloze spoorlijnen, waaronder een aantal drukke en belangrijke lijnen die de grote steden in het gebied, zoals de Ruhrgebied steden Dortmund, Oberhausen, Duisburg en de steden langs de Rijn zoals Düsseldorf en Keulen, verbindt. Het treinmaterieel is over het algemeen redelijk modern, maar toch zijn er hier en daar nog wel wat oudere treinen te vinden. Juist die oudere treinen waren het doel van mijn reis in november 2018.
Een dagje treinen in Nordrhein-Westfalen betekent helaas ook vroeg opstaan... Zodoende stond ik na een ritje met de bus om een paar minuten voor zeven al op de trein te wachten op station Nijkerk. Om vijf minuten over zeven kwam DD-AR 7376 het station binnenrijden en nadat tientallen forensen zich op de beruchte groene bankjes hadden geïnstalleerd, vertrok de trein als sprinter naar Utrecht Centraal waar de trein circa 35 minuten later arriveerde.
Op Utrecht Centraal is de spits volop begonnen en de grote nieuwe stationshal is volgestroomd met reizigers die zich richting de zestien verschillende perronsporen en de drie busstations bewegen. Ik loop die hal van bijna het ene uiteinde naar bijna het andere uiteinde door, om precies te zijn: van perron 3 naar perron 19. Daar vertrok ik om 7:54 met de intercity richting Arnhem die gereden werd met VIRMm 8608. De trein zat redelijk vol met forensen en scholieren. Na de stops in Veenendaal en Ede-Wageningen rijdt de trein met twee minuutjes vertraging station Arnhem binnen en dat betekent dat ik een klein kwartier heb om mijn ticket voor vandaag te gaan bemachtigen. Na 30,50 euro aan muntjes in de automaat te hebben gestopt, krijg ik het NRW SchönerTagTicket waarmee ik de hele dag door de deelstaat kan reizen. Het ticket is echter pas geldig vanaf 9 uur en de trein naar Duitsland gaat om 8:44. Daarom had ik thuis al een voorzorgsmaatregel genomen en een ticket Arnhem - Emmerich gekocht via NS International.
Met de kaartjes op zak, loop ik naar perron 6 waar de Abellio FLIRT als RE 19 richting Düsseldorf al gereed staat.
Er is genoeg plaats in de trein dus ik zoek een mooi raamplaatsje uit; ik zit tenslotte de komende anderhalf uur in deze trein.
Na ongeveer een kwartier verlaat de trein Nederland. De komende tien uur zal ik doorbrengen bij onze oosterburen. Het eerste halfuur nadat de grens gepasseerd is, stopt de trein alleen op kleine stations, maar toch stroomt de trein langzaam aan vol. Bij station Wesel wordt de trein gecombineerd en wordt de rit vervolgd met twee FLIRT treinstellen.
Het is bijna kwart over tien als de trein op tijd station Duisburg Hauptbahnof lijkt te gaan binnenrijden. Ik ben van plan om hier in zes minuten over te stappen op de RB 37. Vlak voor Duisburg komt de trein echter voor een rood sein te staan doordat er nog een goederentrein voorlangs moest kruisen. Het bleek een goederentrein die getrokken werd door een BR 232 te zijn. Deze machtige diesel had ik graag op de foto gehad en had ook goed gepast binnen het thema van deze reportage, oude treinen. Helaas!
De RB 37 vertrekt op station Duisburg aan de overkant van het perron waar de Abellio trein aankomt waardoor ik deze overstap haal. Sterker nog: voor het instappen heb ik nog een fotootje kunnen maken van de RB 37 onder de wat ietwat verwaarloosd uitziende stationsoverkapping.
Inderdaad, een BR 628! Deze dieseltreinen horen inmiddels wel bij de oude garde onder de treinen in Nordrhein-Westfalen. Toen ik hier was in november 2018 reden ze alleen nog op het korte lijntje van de RB 37 (Duisburg Hbf - Duisburg Entenfang), maar nu ik dit schrijf is deze inzet al voorbij. De RB 37 wordt nu gereden door BR 426 en daarmee is de inzet van BR 628 in deze Duitse deelstaat ten einde gekomen. Inmiddels is ook bekend dat de RB 37 geen lang leven meer heeft en waarschijnlijk nog dit jaar wordt opgeheven. Dat is niet geheel onbegrijpelijk: de trein legt maar een klein traject af en reizigers zijn er maar amper. Enkele seconden voor vertrek maakte ik onderstaande foto van het interieur...
De trein stopt nog op de stations Duisburg-Wedau en Duisburg-Bissingheim en komt tien minuten na vertrek uit Duisburg Hbf aan op de eindbestemming: Duisburg-Entenfang. Het station bestaat uit één perronspoor en de één keer per uur rijdende RB 37 naar Duisburg Hbf is de enige verbinding die het station kent. De BR 628 die mij hier gebracht heeft, vertrekt na een paar minuten weer terug naar Duisburg Hbf.
Komend uur breng ik dus door op dit verlaten perronnetje in een zacht herfstzonnetje. Ondanks dat er maar één keer per uur een personentrein komt, komen er namelijk wel wat goederentreinen voorbij over de verschillende sporen die je op de foto van het station kunt zien. Al vrij snel hoor ik dieselgeronk uit de verte komen. Langzaam aan verschijnt er een gele diesellocomotief om de hoek. Het blijkt de BR 218 van DB Bahnbau te zijn. Dit type loc werd gebouwd in de jaren zeventig en heeft daarmee al heel wat dienstjaren erop zitten. Samen met de BR 212 die iets verderop op het emplacement staat, wordt er een waar toeterconcert gehouden.
Niet veel later komt de BR 212 zelf in beweging. Het betreft de diesellocomotief 212 058-2 van NBE Rail. Dit type locomotief kwam tussen 1962 en 1965 in dienst en is daarmee al ruim vijftig jaar oud! De locomotief heeft onder andere de DB Netz Kranzug aan de haak.
Na deze twee leuke doorkomsten te hebben gefilmd, besluit ik even naar de plek te lopen waar dit station naar vernoemd is: de Entenfangsee. Dit meer ligt ingesloten tussen de spoorlijn en de snelweg, maar vormt een mooi stukje natuur zo vlakbij de stad. Aan het meer is ook een camping gevestigd.
Nadat ik even genoten heb van de rust hier midden in de drukte, loop ik weer terug naar het station. Terwijl ik het perron weer oploop, passeert er net weer een goederentrein met een rode V 148 diesellocomotief voorop.
Je zou het niet zeggen, maar deze locomotief is al gebouwd in 1961! Oorspronkelijk is deze locomotief gebouwd als V 100.10 voor de Deutsche Bahn. Aan het einde van de jaren negentig is de locomotief omgebouwd naar de locomotief zoals die op de foto te zien is door Vossloh. Als je de draaistellen bekijkt, zie je nog wat oude V 100.10 kenmerken terug. Na de ombouw heeft de locomotief jarenlang bij de Westerwaldbahn gereden, maar in 2017 is de loc overgegaan naar Captrain. Die heeft de Westerwaldbahn kleuren gehandhaafd.
Na de derde oudgediende op rij volgen er twee moderne losse locomotieven. Allereerst de 2833. Deze BR 186 locomotief heeft in het verleden nog de Beneluxtreinen tussen Amsterdam en Brussel getrokken. Daarna volgt er een BR 185 van IGE.
Inmiddels is het uur dat ik hier had ingepland al bijna voorbij. Vlak voordat de BR 628 uit Duisburg Hbf weer binnenkomt rijden, passeert er nog een DB BR 189 met een gemengde goederentrein.
Het boemeltje terug naar Duisburg Hbf is weer dezelfde BR 628 als de trein die me hier gebracht heeft.
Het is weer een kort, rustig en comfortabel ritje naar Duisburg Hbf. De trein komt aan op spoor 1 en ik heb een cross-platform-overstap op de Rhein-Emscher-Express, oftewel de RE 3. Deze trein wordt gereden door Eurobahn, Keolis Deutschland. De Eurobahn Flirt die deze trein rijdt, stopt nog op Düsseldorf Flughafen en rijdt vervolgens zonder verdere stops naar Düsseldorf Hbf.
Op station Düsseldorf Hbf heb ik bewust ongeveer een halfuur overstaptijd ingepland. In dit halfuur komt namelijk de FlixTrain met ex-NS rijtuigen langs die ik wil vastleggen. Eerst leg ik echter nog wat ander treinverkeer vast, zoals een binnenrijdende RE 1.
De trein bestaat uit een DB BR 146 en DB Dosto-rijtuigen, maar vanaf 2020 wordt de RE 1 onderdeel van het Rhein-Ruhr Express (RRX) netwerk en gaat de verbinding naar Abellio. Het DB-rood zal dan gaan verdwijnen.
Niet alleen op de RE-verbindingen wordt het DB-rood langzaam aan schaarser, ook op de S-bahn verbindingen veranderen de treinen langzaam aan van kleur. Niet van rood naar de RRX-kleuren, maar van rood naar groen.
Inmiddels komt de FlixTrain langs het perron gereden. Het betreft FlixTrain 1803 die vanuit Hamburg, Osnabrück, Essen en Duisburg naar Düsseldorf Hbf is gereden en nog verdergaat naar Köln Hbf. De trein wordt getrokken door een MRCE Taurus en bestaat uit allerlei verschillende rijtuigen zoals rijtuigen van BahnTouristiekExpress. De meest opvallende rijtuigen zijn echter de ex-NS ICL rijtuigen. Deze rijtuigen heeft NS in de periode 2006-2010 geleast van de DB om het materieeltekort op te vangen. De NS heeft ze destijds ook in de geel-blauwe NS-kleuren gebracht. Nu de treinen voor FlixTrain worden ingezet, is er alleen een groene streep onder de ramen aangebracht. Het achterste rijtuig van de trein is wel volledig in de Flixtrain-kleuren gebracht, maar is ook een ex-ICL rijtuig.
De intro en outro van de video zijn inmiddels wat gedateerd..., maar deze video is afgelopen december geüpload. ;)
Klik hieronder op de pijltjes om alle drie de foto's van de diavoorstelling te bekijken.
Terwijl ik richting mijn volgende trein loop, maak ik nog een foto van twee dieseltreinen. Links staat een NordWestBahn LINT die wordt ingezet tussen Düsseldorf en Kleve als RE10 en rechts staat een nieuwere LINT 54 die door VIAS wordt ingezet op de RB 39 naar Bedburg.
Aan de andere kant van het perron staat mijn volgende trein al klaar: de RE 4. Op deze verbinding worden nog Dosto's in combinatie met BR 111 locomotieven ingezet. Deze locomotieven uit omstreeks 1980 zullen komende jaren ook gaan verdwijnen uit Nordrhein-Westfalen door de aanbesteding van het RRX-netwerk.
De trein brengt me via Wuppertal-Vohwinkel naar Wuppertal Hbf. Onderweg zijn er soms leuke vergezichten.
Ik stap in Wuppertal Hbf uit, maar de trein gaat nog door naar Dortmund. In onderstaande video is het vertrek van de trein te zien.
Een vervoerder die we in dit verslag nog niet zijn tegengekomen is National Express. Deze van oorsprong Britse vervoerder rijdt in Nordrhein-Westfalen met Talent 2 treinen de RB 48 en RE 7. In onderstaande video vertrekt zo'n trein als RE 7 naar Krefeld.
Ik loop naar het andere perron voor mijn volgende trein: de S 7 die via Remscheid naar Solingen Hbf rijdt. Deze trein wordt gereden door Abellio, een dochteronderneming van NS. De S 7 wordt uitgevoerd met dieseltreinen van het type LINT en rijdt drie keer per uur.
Ik had ook de RE 7 naar Krefeld kunnen nemen om rechtstreeks naar Solingen te reizen, maar de S 7 is landschappelijk wel een mooi lijntje. De trein rijdt grotendeels door een bosrijk gebied en passeert vlak voor station Solingen-Schaberg de Müngstener Brücke. Deze 107 meter hoge brug is de hoogste spoorbrug van Duitsland en overspant het dal van de rivier de Wupper. Lange tijd heette de brug de Kaiser-Wilhelm-Brücke, maar toen in 1918 het Duitse Keizerrijk tot een einde kwam, vond men die naam niet meer zo gepast.
Na bijna een uur komt de trein aan op de eindbestemming: Solingen Hbf. De LINT keert hier en vertrek niet veel later weer als S 7 terug naar Wuppertal Hbf.
Op Solingen Hbf heb ik precies een halfuur overstaptijd dus is er nog tijd zat om wat foto's en filmpjes te maken.
Ook van onderstaande video zijn de intro en outro inmiddels wat gedateerd..., maar deze video is ook afgelopen december geüpload. ;)
Ik zou vanuit Solingen Hbf de RB 48 naar Köln van 14:37 nemen. Deze rit wordt volgens planning namelijk gereden met een klassieker: een BR 110 met N-wagen rijtuigen. Deze trein rijdt als ersatzzug voor National Express doordat een Talent 2 trein een aanrijding heeft gehad waardoor er een materieeltekort was ontstaan. Terwijl ik op het perron bovenstaande foto's sta te maken, wordt echter omgeroepen dat de RB 48 een kwartier vertraging heeft. Daarom besluit ik nog even wat foto's op het busstation te maken. In Solingen rijden tenslotte nog wat oude Berkhof trolleybussen zoals die vroeger ook in Arnhem reden. Deze bussen van het type Berkhof Premier AT18 zijn in Arnhem vrijwel allemaal buitendienst, maar in Solingen rijden er nog een stuk of vijftien van rond op de dienst.
Niet veel later komt er een VanHool AG300 trolleybus aanrijden. Deze zeventien jaar oude bussen zijn in 2002 in een serie van twintig bussen gekocht en rijden nog steeds alle twintig rond.
De vertraging van de RB 48 ersatzzug loopt inmiddels als maar verder op naar ruim een halfuur. De RB 48 van een halfuur later komt uiteindelijk zelfs eerder. Dit is echter een Talent 2 dus ik besluit te wachten om de ersatzzug te treffen. Mijn geduld wordt beloond want vlak achter de Talent 2 rijdt de ersatzzug als RB 48 met ruim dertig minuten vertraging.
Doordat de volgende RB 48 vlak voor de ersatzzug rijdt, is de trein vrijwel leeg. Door het interieur lijkt het even alsof we een paar tientallen jaren terug in de tijd zijn gegaan.
De trein komt al vrij snel in de middle of nowhere weer tot stilstand en blijft daar een poos staan.
Ook op station Opladen staat de trein lang stil. Pas na een minuut of acht kan er weer vertrokken worden. Daardoor loopt de vertraging alleen maar verder op en komt de trein uiteindelijk met ruim 45 minuten aan op station Köln Hbf.
Normaal gesproken gaat de trein door naar het emplacement om vervolgens later weer op een ander perron van Köln Hbf te worden neergezet voor de terugrit als RB 48 naar Wuppertal. Ditmaal vertrekt de trein echter vanaf het aankomstspoor ook weer als RB 48 terug om wat vertraging in te halen. Dat geeft mij de tijd om de locomotief aan de andere kant van de treinen nog vast te leggen met de frontseinen aan. De locomotief betreft nummer 110 469-4 van het type BR 110 en is afgeleverd op 27 mei 1966. Dat is meer dan vijftig jaar geleden en daarmee past deze trein perfect in het verslag. Sterker nog: het was één van de hoofddoelen van dit tripje.
In eerste instantie wacht ik nog even om het vertrek te kunnen filmen, maar het vertrek laat nog even op zich wachten. Inmiddels heb ik wel trek gekregen en de eetpauze die ik op Köln Hbf had ingepland is inmiddels al flink geslonken door de vertraging. Ik besluit dan ook niet langer op het vertrek te wachten en de stationshal in te gaan om een hapje te eten.
Met een gevulde maag neem ik een S-bahn naar het station aan de overkant van de bekende Hohenzollernbrücke over de Rijn: Köln Messe/Deutz. Hier zal straks de spitsslag van de RE 8 richting Mönchengladbach en Kaldenkirchen komen die vaak gereden wordt met een setje N-wagens van de DB. Eerst leg ik nog wat ander treinverkeer vast met op de achtergrond de Dom van Köln.
Nadat de normale RE 8 naar Mönchengladbach met twee BR 425 is vertrokken verschijnt al vrij snel daarna de extra spitsslag van de RE 8. Helaas ditmaal niet gereden door N-wagens, maar door een losse BR 425.
Ik stap wel in om weer terug te gaan naar Köln Hbf. Daar wil ik de RE 1 richting Düsseldorf en Duisburg gaan pakken om weer richting huis te gaan. Terwijl ik naar spoor 4 A-C loop op Köln Hbf kom ik nog een bekende tegen...
De FlixTrain met ex-NS rijtuigen! Na even gewacht te hebben, komt de RE 1 binnenrijden. De trein bestaat uit een DB BR 146 en een set Dosto-rijtuigen en is erg druk. Alle zitplaatsen zijn bezet en ook de balkons staan vol met mensen. Het is dan ook midden in de spits. Desondanks rijdt de trein mooi op tijd en kom ik rond tien over half zes aan op station Duisburg Hbf. Daar heb ik een mooie strakke overstap van een paar minuten op de Abellio RE 19 terug naar Nederland.
De trein is redelijk druk, maar naarmate we dichterbij de eindbestemming Arnhem komen, wordt het steeds rustiger. Het wordt snel donker waardoor buiten niet meer zo veel te zien is. Ik rust dan ook wat uit; het was tenslotte vroeg vanochtend. Na een vlekkeloze rit passeren we de Duits-Nederlandse grens weer en niet veel later station Arnhem Centraal.
Doordat ik vrij vroeg al gegeten had in Köln heb ik wel zin in iets klein waardoor ik besluit om even te zondigen en een patatje speciaal van de Smullers te nuttigen. Per IC vertrek ik vervolgens naar Utrecht Centraal waar ik overstap op de laatste trein van vandaag, de stoptrein richting Amersfoort en Zwolle. Een DD-AR brengt mij zo weer veilig thuis.
Al met al heb ik naar mijn mening nog best wat oud materieel kunnen vastleggen in een deelstaat waar moderne lighttrain voertuigen de overhand hebben. Maar bovenal heb ik een leuke dag gehad en weer veel nieuwe plekken en spoorlijnen gezien.
Bedankt voor het lezen en laat je reactie, opmerkingen of toevoegingen vooral aan me weten via de mail of hieronder!