NS Mat'64

De NS Mat'64, languit ook wel Materieel '64, was een elektrisch treinstel van de Nederlandse Spoorwegen. De trein heeft als bijnaam ook wel Apekop wegens de bolle vorm, maar deze bijnaam werd maar weinig gebruikt. De ronde kopvorm is precies dezelfde als gebruikt is bij de Plan U. Er zijn vier en tweedelige treinstellen, respectievelijk Plan T en Plan V. 

NS Mat'64 (Plan V) op een onbekende locatie vermoedelijk in de jaren tachtig. (datum onbekend)
NS Mat'64 (Plan V) op een onbekende locatie vermoedelijk in de jaren tachtig. (datum onbekend)

De treinen zijn jarenlang ingezet in voornamelijk de stoptreindiensten. De Mat'64 heeft jarenlang de grootste materieelserie van de NS gevormd. Later namen de VIRM treinstellen deze titel over.

NS Plan T en Plan V rijden station Nijkerk binnen. (11-08-09)
NS Plan T en Plan V rijden station Nijkerk binnen. (11-08-09)

De Plan T treinstellen waren dik in de minderheid in vergelijking tot de kleinere broertjes, de Plan V. In totaal waren er namelijk 31 Plan T treinstellen en 246 Plan V treinstellen. Alle treinstellen Plan T zijn sinds juli 2010 buiten dienst. 

Een NS Mat'64 Plan V rijdt station Eindhoven binnen. (04-08-13)
Een NS Mat'64 Plan V rijdt station Eindhoven binnen. (04-08-13)
De cabine van een NS Plan V.
De cabine van een NS Plan V.
Het tweede klas interieur van Mat'64 927. (27-07-11)
Het tweede klas interieur van Mat'64 927. (27-07-11)
Het tweede klas interieur van Mat'64 876. (25-09-16)
Het tweede klas interieur van Mat'64 876. (25-09-16)

Met de instroom van SLT die in 2010 goed opgang kwam, nam het aantal diensten van de Mat'64 gestaag af. Toch bleef de oudgediende nog jaren onmisbaar voor de NS. Pas in maart 2016 reed de laatste Plan V in de reizigersdienst. De laatste jaren voor de buitendienststelling was de Mat'64 vooral actief op de stoptreindiensten in Limburg, tussen Utrecht en Baarn en tussen Arnhem en Ede-Wageningen.

Een NS Plan V op station Arnhem als sprinter naar Ede-Wageningen. (23-10-15)
Een NS Plan V op station Arnhem als sprinter naar Ede-Wageningen. (23-10-15)
Drie Plan V treinstellen op station Nijkerk die verdwaald waren in de stoptrein naar Zwolle. (29-06-13)
Drie Plan V treinstellen op station Nijkerk die verdwaald waren in de stoptrein naar Zwolle. (29-06-13)
Een enkele Plan V op spoor op station Utrecht Centraal. (04-08-13)
Een enkele Plan V op spoor op station Utrecht Centraal. (04-08-13)

In september 2016, een aantal maanden na de laatste inzet in de reizigersdienst, een afscheidsrit gemaakt. Met vier stellen Plan V werd vanuit Maastricht via Arnhem en Zwolle naar het Spoorwegmuseum in Utrecht gereden. Ik was die dag mee met deze bijzondere rit. Een videoverslag daarvan is te bekijken onder de foto van de afscheidstrein die station Arnhem binnenrijdt. 

De Mat'64 afscheidstrein rijdt station Arnhem binnen. (26-09-16)
De Mat'64 afscheidstrein rijdt station Arnhem binnen. (26-09-16)

Twee treinstellen van het type Mat'64 worden voor museale doeleinden bewaard. Één treinstel voor het Spoorwegmuseum en één treinstel voor de Stichting Mat'64. Beide zijn van het type Plan V. De Plan V is tenslotte simpelweg goedkoper om te behouden wegens de kleinere lengte. Dat scheelt in onderhoudskosten maar bijvoorbeeld ook in stallingskosten.